Συμφωνητικό διανομής κληρονομίας στη Στράτσιανη το 1862
Συμφωνητικό διανομής κληρονομίας στη Στράτσιανη το 1862
Επιμέλεια Χαρ. Γ. Γκούτος
Ο φίλος Φάνης Βαρδάκης μου έδωσε φωτοτυπημένο ένα χειρόγραφο συμφωνητικό διανομής κληρονομικών ακινήτων και κινητών πραγμάτων, γραμμένο το 1862 στην Στράτσιανη (Πύργο). Το συμβόλαιο τούτο αυξάνει τα λίγα γνωστά μας διασωθέντα δικαιοπρακτικά έγγραφα που είχαν συνταχθεί την εποχή εκείνη στην επαρχία μας. Ενδιαφέρουσες για την ιστορία της Στράτσιανης είναι ιδίως οι πληροφορίες του για τα ονόματα κάμποσων χωριανών και τα τοπωνύμια καλλιεργουμένων περιοχών του χωριού. Από άποψη σύνταξης και ορθογραφίας, είναι σχεδόν άψογο. Ο συντάκτης του ήταν δάσκαλος, ίσως και ιερέας. Μετέγραψα και δημοσιεύω εδώ το έγγραφο τούτο, σημειώνοντας ερωτηματικά ή αποσιωπητικά στις λέξεις που έχουν φθαρεί σε αυτό ή είναι δυσανάγνωστες. Πριν από το κείμενό του σημειώθηκε : «Εν ελλείψει Βασιλικού κοντράτου», επειδή δεν χρησιμοποιήθηκε το κατάλληλο σουλτανικό χαρτί συμβολαίων. Ερμηνεία λέξεων : ιστιφάς = εξόφληση < Τουρκ. istifa (= παραίτηση)· μπακήρι του σπιτιού = χάλκινα οικιακά σκεύη· βανταλίκια = έπιπλα, οικοσκευή· χουτσέτι = χοτζέτι, έγκυρος έγγραφος τίτλος ακίνητης περιουσίας.
Εν ελλείψει Βασιλικού κοντράτου
Δια του παρόντος επισήμου ημών εγγράφου, δήλον αποκαθίσταται ότι ευχαρίστως σήμερον και με θέλημά μας οι υποφαινόμενοι δύο αδελφοί Νικόλαος και Ζήσης Ιωάννου Παγούνη εκ Στρατσιάνης εμοιράσαμεν όλα τα πατρικά ημών χωράφια, θέσαντες εις τον ένα κλήρον επτά κομμάτια χωράφια τα καλήτερα, εις δε τον έτερον όλα τα επίλοιπα και περισσότερα ώστε να έλθωσιν εις ισορροπίαν. Έπεσεν λοιπόν ο μεν πρώτος εις τον Νικόλαον, ο δε δεύτερος εις τον Ζήσην. Έλαβε δε ο Νικόλας τα επτά κομμάτια ευρισκόμενα· - εν εις μέρος λεγόμενον Αντικλήσι και συνορευόμενον από το εν μέρος με χωράφια του Δημητρίου Γεράση, από το άλλο με χωράφι του Γιόση Κώστα, από το άλλο με το του παππά Δημήτρη και από το άλλο με του Νικόλα Χρίστου. - έτερον εις Άγιον Νικόλαον συνορευόμενον από το εν μέρος με χωράφι του Δημήτρη Λάζου, από το άλλο μέρος με του Γιώργη Μίτση, από το άλλο μέρος με του Νικόλα Σουρέλη και από το άλλο μέρος με του Νικόλα Ρεβέκη. - έτερον εις το αυτό μέρος συνορευόμενον από εν μέρος με χωράφι βακούφικον, από το άλλο μέρος με λάκκον, από το άλλο μέρος με του Ζήση Βαγγέλη και από άλλο μέρος με δρόμον. - έτερον εις Στάραν συνορευόμενον από το εν μέρος με χωράφι του Ξεφτέρη Παναγιώτου, από το άλλο μέρος με δρόμον, από το άλλο μέρος με λάκκον και από το άλλο μέρος με του Αντώνη Ζήση. - έτερον πλησίον του (…..;;) συνορευόμενον από το εν μέρος με χωράφι του Νικόλα Γεράση, από το άλλο μέρος με λάκκον, από το άλλο μέρος με χωράφια του Γιώργη Γεράση, Βαγγέλη Ζήκου και Δημήτρη Γεράση και από το άλλο μέρος με του Βαγγέλη Ζήκου. - έτερον εις Μπανιώτη συνορευόμενον από το εν μέρος με χωράφι Δημήτρη Γκουτσιά(;), από το άλλο μέρος με εν Λάμπρου Γιώργη, από το άλλο μέρος με τόπον χέρσον και από το άλλο μέρος με λάκκον. - έτερον εις Λειβάδια συνορευόμενον από το εν μέρος με χωράφι Αντώνη Παγούνη και από τα άλλα τρία μέρη με τόπον χέρσον. Ο δε Ζήσης έλαβε όλα τα επίλοιπα όπου και αν ευρίσκονται πατρικά. Έλαβε προσέτι ο Ζήσης και το άλλο ήμισυ του αμπελίου του εις Στάραν ευρισκομένου, συνισταμένου εξ ενός και ημίσεος στρέμματος, το οποίον ο Νικόλας κατά το χιλιοστόν οκτακοσιοστόν πεντηκοστόν έβδομον έτος ευαρεστήθη να πωλήση με χουτσέτι Β/όν(;) εις τους ανεψιούς του Δημήτριον και Γιόσην δια Γρόσια τετρακόσια, Αριθ. 400, αφού ούτοι σήμερον ευχαρίστως συνεβιβάσθησαν μετά του θείου αυτών Νικολάου λαβόντες παρ’ αυτού τα ειρημένα χρήματα και ποιήσαντες τον τουρκιστί λεγόμενον ιστιφάν. Το ήμισυ λοιπόν αυτό αμπέλι, το οποίον ανήκε εις τον Νικόλαον και το οποίον θα είχε πωλήσει ως προείπομεν, το έλαβε ο Ζήσης ώστε μαζί με το άλλο ήμισυ γίνεται στρέμματα τρία το όλον και εις την μερίδα και κυριότητα του Ζήση. Τούτο δε ούτως εγένετο διότι τα επτά κομμάτια χωράφια, τα οποία ο Νικόλαος για κλήρου έλαβε, δεν ήρχοντο εις ισορροπίαν με τα άλλα επίλοιπα, τα οποία ο Ζήσης έλαβεν, της αμπέλου ταύτης μη τιθεμένης απάσης. Αυτήν λοιπόν την διανομήν σήμερον εποιήσαμεν εις τα πατρικά ημών χωράφια, την οποίαν αμφότεροι ευχαρίστως και αγογκίστως εδέχθημεν χωρίς ποτέ κανείς να μετατρέψη και τροποποιήση αυτήν, αλλά από του νυν και εις το εξής ο καθείς εξ ημών έχει την δύναμιν και την εξουσίαν τα εις την μερίδα του πέσαντα να μεταχειρισθή ως προαιρείται και βούλεται. Διό εγένοντο δύο παρόμοια έγγραφα, ίνα βαστά ανά εν έκαστος, υπογεγραμμένα παρ’ ημών, μεμαρτυρημένα δε και παρά των Ιερέων και εντίμων Γερόντων της χώρας μας και υποφαινόμεθα. 1862 δύο Σεπτεμβρίου 15 Στράτσιανη Εμοιράσαμεν προσέτι και όλον το μπακήρι του σπιτιού και ελάβαμεν έκαστος ανά τρεις και ημισείαν οκάδες καθώς και όλα τα επίλοιπα βανταλίκια του σπιτιού, εξ αυτών έλαβε ο Νικόλας εν βαένι. Νικόλαος Ιωάννου Παγούνης στρεχτός εις τα άνωθεν και ως αγράμματος επαρακάλεσα …… ……. Σακελλάριο και με υπέγραψε εγώ δε βάζω τον δάκτυλό μου. Ζήσης Ιωάννου Παγούνης στρεχτός εις τα άνωθεν και ως αγράμματος επαρακάλεσα τον Ζήση Τόλη δια να …. …. …. Εγώ δε βάζω το δάκτυλό μου.
Παπα Γιώργης μαρτυρώ
Γιόσης ….. μαρτυρώ
Χρίστος Γιώτης μαρτυρώ
Χρήστος Γιάννης μαρτυρώ
Σακελλάριος διδάσκαλος ο γράψας μαρτυρώ
- ---------------------
-----------------------
